سیستم اعلام حریق چیست؟

سیستم اعلام حریق یک سیستم ایمنی است که طراحی شده تا در صورت شناسایی حریق، اطلاع رسانی سریع به افراد در محل و افراد مربوطه را فراهم کند. سیستم های اطلاع رسانی حریق از ترکیب قطعات مختلفی تشکیل شده‌اند که هر کدام وظایف خاص خود را دارند. در کل، سیستم هشدار دهنده حریق شامل موارد زیر است:

1. سنسورهای حریق:

   این سنسورها می‌توانند از انواع مختلفی مانند دتکتورهای دود، دتکتورهای حرارتی و گاز، استفاده کنند. آنها وظیفه شناسایی حریق یا نشتی گاز را دارند.

2. واحد کنترل:

   اطلاعاتی که توسط سنسورهای حریق جمع آوری می‌شود، به یک واحد کنترل ارسال می‌شود. این واحد کنترل مسئول تحلیل اطلاعات و فعالسازی آلارم‌های حریق است.

3. آلارم‌ها:

   در صورتی که واحد کنترل متوجه شود حریق رخ داده است، آلارم‌هایی که در ساختمان نصب شده‌اند فعال می‌شوند. این آلارم‌ها ممکن است شامل صداهای آژیر، نورهای چشمک‌زن، یا هر دیگر وسیله هشداری باشند.

4. واحد اعلام آتش‌نشانی:

   بعد از فعال شدن آلارم، اطلاعات مربوط به حریق به واحد اعلام آتش‌نشانی یا سیستم مرکزی مرتبط ارسال می‌شود. این اقدام به آتش‌نشانی امکان می‌دهد تا به سرعت واکنش مناسب را نشان دهند.

5. سیستم اطفاء حریق:

   در بعضی موارد، سیستم اعلام حریق به سیستم اطفاء حریق متصل است. این سیستم می‌تواند شامل اسپرینکلرها، دستگاه‌های خاموش کننده گاز، یا دیگر روش‌های اطفاء حریق باشد که به صورت خودکار یا توسط افراد متخصص فعال می‌شوند.

6. سیستم اتصال به مرکز کنترل مرکزی:

   بسیاری از سیستم‌های اعلان حریق به یک مرکز کنترل مرکزی متصل هستند. این مرکز کنترل می‌تواند یک مرکز نظارتی مستقر در محل یا یک سیستم نظارتی ابری باشد. این اتصال به مرکز کنترل مرکزی امکان مدیریت و کنترل اطلاعات حریق در گستره گسترده‌تری از مکان‌ها را فراهم می‌کند.

7. نمایشگرهای اعلام حریق:

   در برخی از ساختمان‌ها، نمایشگرهای ویژه‌ای برای اطلاع‌رسانی در مورد حریق نصب می‌شود. این نمایشگرها معمولاً در نقاط استراتژیک ساختمان قرار می‌گیرند و اطلاعاتی از جمله مکان حریق، نوع حریق و دستورالعمل‌های ایمنی را به افراد ارائه می‌دهند.

8. سیستم ثبت و ذخیره اطلاعات:

   برخی از سیستم‌های هشدار حریق دارای قابلیت ثبت و ذخیره اطلاعات در زمان حریق هستند. این اطلاعات شامل زمان شروع حریق، مکان، واحد‌های مربوطه، و غیره می‌شود. این اطلاعات بعدها می‌توانند برای تحلیل علل حریق و بهبود ایمنی استفاده شوند.

با استفاده از این تجهیزات مختلف، سیستم هشدار اضطراری حریق می‌تواند به طور موثر و به موقع افراد را از وقوع حریق آگاه کند و به اجرای دستورالعمل‌های ایمنی کمک کند تا آسیب جانی و مالی ناشی از حریق را به حداقل رساند.

از این طریق، سیستم آگاه سازی حریق با ترکیب این قطعات مختلف، اطمینان از ارائه هشدار سریع و موثر به افراد در معرض خطر و افراد مرتبط با امور ایمنی و اطفاء حریق را فراهم می‌کند.

سنسورهای حریق

• دتکتورهای دودی نوری:

دتکتورهای دود یکی از انواع سنسورهای استفاده شده در سیستم‌های اعلان حریق هستند و برای شناسایی حضور دود در محیط استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها معمولاً از یک یا ترکیبی از فناوری‌های الکترونیکی و شیمیایی استفاده می‌کنند.

عملکرد اصلی دتکتورهای دود به این صورت است:

1. تشخیص ذرات دود:

   دتکتورهای دود یا smoke detector از حرارت، نور، یا امواج الکترومغناطیسی استفاده نمی‌کنند بلکه بر روی شناسایی ذرات موجود در دود تمرکز دارند. زمانی که دود تولید می‌شود، ذرات میکروسکوپی و سبکی از این دود باعث تغییر انتقال نور در داخل دستگاه می‌شود.

2. متوقف کردن جریان نور:

   دتکتورهای دود دارای یک منطقه حساس به نور هستند. زمانی که دود وارد دستگاه می‌شود، ذرات دود باعث متوقف شدن یا کاهش جریان نور در منطقه حساس می‌شوند.

3. تحریک آلارم:

   هنگامی که جریان نور در دستگاه کاهش می‌یابد، یک سیگنال آلارم تولید می‌شود که به واحد کنترل مرکزی ارسال می‌شود. این سیگنال نشان می‌دهد که دود تشخیص داده شده است و اقدامات ایمنی باید انجام شود.

در کل، دتکتورهای دودی نوری با انتقال نور در داخل دستگاه و تغییر در جریان نور بر اثر حضور ذرات دود، به شناسایی و اعلام حضور دود در محیط می‌پردازند. این سیستم‌ها به عنوان یکی از مولفه‌های اصلی سیستم‌های اعلام حریق عمل می‌کنند و در صورت شناسایی حریق، اطلاعات لازم را برای فعالسازی آلارم و اقدامات ایمنی بیشتر ارائه می‌دهند.

• دتکتورهای دودی یونیزه:

دتکتورهای یونیزه یک نوع دیگر از دتکتورهای دود هستند که از اصول فیزیکی و شیمیایی متفاوتی نسبت به دتکتورهای دود عادی استفاده می‌کنند. این نوع دتکتورها بر اساس تغییرات در جریان الکتریکی ناشی از یون‌های تولید شده توسط دود عمل می‌کنند.

عملکرد دتکتورهای یونیزه به شرح زیر است:

1. تولید یون:

   این دتکتورها دارای یک منطقه که در آن گازی خاص (معمولاً هلیوم یا نیتروژن) وجود دارد که با افزایش ولتاژ، الکترون‌ها از اتم‌های گاز جدا می‌شوند و یون‌های مثبت و منفی تولید می‌شوند.

2. تشخیص یون‌ها:

   زمانی که ذرات دود وارد منطقه دتکتور می‌شوند، ذرات دود با یون‌های تولید شده در این منطقه تعامل می‌کنند. این تعامل باعث کاهش تعداد یون‌ها می‌شود.

3. اندازه‌گیری تغییرات جریان الکتریکی:

   با کاهش تعداد یون‌ها، جریان الکتریکی در دستگاه نیز کاهش می‌یابد. این تغییرات جریان الکتریکی توسط سیستم الکترونیکی دتکتورها اندازه‌گیری می‌شود.

4. تولید آلارم:

   هنگامی که تغییرات قابل توجهی در جریان الکتریکی شناسایی می‌شود که نشان‌دهنده وجود دود است، دتکتور آلارم فعال می‌شود. این آلارم می‌تواند شامل صداهای آژیر، نورهای چشمک‌زن و یا هر دیگر وسیله هشداری باشد.

در مجموع، دتکتورهای یونیزه با استفاده از تغییرات در جریان الکتریکی ناشی از تعامل یون‌ها با ذرات دود، به شناسایی حضور دود در محیط پرداخته و در صورت لزوم، آلارم فعال می‌کنند. این دتکتورها به عنوان یکی از روش‌های موثر تشخیص حریق و اعلام آن در سیستم‌های هشدار آتشسوزی استفاده می‌شوند.

• دتکتورهای حرارتی:

دتکتورهای حرارتی یکی از انواع سنسورهای استفاده شده در سیستم‌های اعلام اضطراری حریق هستند که بر اساس تغییرات در دما عمل می‌کنند.

عملکرد اصلی دتکتورهای حرارتی به شرح زیر است:

1. تشخیص تغییرات دما:

   دتکتورهای حرارتی با استفاده از یک یا چند حسگر حرارتی موجود در دستگاه، تغییرات در دما را تشخیص می‌دهند. این حسگرها معمولاً به سیم‌هایی از جنس فلزی یا حسگرهای ترمیستوری متصل هستند که تحت تأثیر تغییرات دما تغییر مقاومت الکتریکی خود را تجربه می‌کنند.

2. تفسیر تغییرات دما:

   زمانی که دما در محیط به طور ناگهانی افزایش می‌یابد (برای مثال، به علت حریق)، حسگرهای حرارتی در دتکتور به سرعت تغییرات دما را تشخیص می‌دهند.

3. فعالسازی آلارم:

   هنگامی که دما به سطح تعیین شده‌ای بالاتر از حد آستانه تنظیم شده در دتکتور حرارتی می‌رسد، دتکتور آلارم فعال می‌شود. این آلارم ممکن است شامل صداهای آژیر، نورهای چشمک‌زن، یا هر دیگر وسیله هشداری باشد.

دتکتورهای حرارتی معمولاً برای محیط‌هایی که قابلیت تولید دود ندارند ولی ممکن است دمای آن‌ها به سرعت افزایش یابد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها معمولاً در مکان‌هایی نصب می‌شوند که احتمال وقوع حریق وجود دارد، مانند آشپزخانه‌ها یا اتاق‌های موتورخانه‌ها. از طریق تشخیص تغییرات دما، این دتکتورها به اطلاعات لازم برای فعالسازی آلارم و اقدامات ایمنی بیشتر در مواجهه با حریق می‌رسانند.

• دتکتورهای حرارتی خطی:

دتکتورهای حرارتی خطی، نوعی از دتکتورهای حرارتی هستند که برای شناسایی تغییرات دما در طول یک خط یا منطقه مشخص مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها معمولاً در محیط‌هایی که نیاز به تشخیص دمای بالای محدوده‌ای دارند و در معرض خطرهای حرارتی می‌باشند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

عملکرد دتکتورهای حرارتی خطی به شرح زیر است:

1. ساختار دتکتور:

   دتکتورهای حرارتی خطی شامل یک رزیستور حرارتی است که در امتداد یک خط یا منطقه قرار دارد. این رزیستورها معمولاً از موادی با خصوصیت حرارتی خاص تشکیل شده‌اند که مقاومت الکتریکی آن‌ها با تغییرات دما تغییر می‌کند.

2. تغییرات در مقاومت الکتریکی:

   هنگامی که دما در منطقه‌ای که دتکتور نصب شده است، افزایش یا کاهش می‌یابد، مقاومت الکتریکی رزیستور حرارتی نیز تغییر می‌کند. این تغییرات در مقاومت الکتریکی ممکن است به عنوان یک سیگنال تشخیص دما استفاده شود.

3. تشخیص تغییرات دما:

   با تغییرات در مقاومت الکتریکی رزیستور حرارتی، دتکتور تغییرات دما را تشخیص می‌دهد. این تغییرات ممکن است به عنوان نشانگری برای وقوع حریق یا خطرات حرارتی در محیط عمل کند.

4. فعالسازی آلارم:

   هنگامی که دتکتور تغییرات دما را تشخیص می‌دهد که به عنوان نشانگر وقوع حریق می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد، آلارم فعال می‌شود. این آلارم ممکن است شامل صداهای آژیر، نورهای چشمک‌زن، و یا هر دیگر وسیله هشداری باشد.

با استفاده از دتکتورهای حرارتی خطی، می‌توان به طور موثری تغییرات دما در محیط را تشخیص داد و در صورت لزوم، اقدامات ایمنی لازم را انجام داد. این دتکتورها به عنوان یکی از مولفه‌های اصلی سیستم‌های هشدار دهنده حریق، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• کابل LHD

کابل LHD یا کابل Line Heat Detection یک نوع سیستم تشخیص حرارت است، این کابل بیشتر برای تشخیص تغییر دما در مسیرهای مشخص همانند تونل‌ها، لوله ها و در مسیر کابل‌ها استفاده می‌شود و دارای استانداردهایی با درجه حرارت‌های متفاوت هست.

عملکرد کابل LHD به شرح زیر است:

1. ساختار کابل:

   کابل LHD شامل یک کابل خاص است که دارای سیم‌های مقاومتی است. این سیم‌های مقاومتی برای تحریک تغییرات در دما مورد استفاده قرار می‌گیرند.

2. تغییرات در دما:

   هنگامی که دما در محیط افزایش می‌یابد، مقاومت الکتریکی سیم‌های مقاومتی در کابل تغییر می‌کند. این تغییرات در مقاومت الکتریکی می‌تواند به عنوان نشانگری برای وقوع حریق یا خطرات حرارتی در محیط عمل کند.

3. تشخیص تغییرات دما:

   با تغییرات در مقاومت الکتریکی سیم‌های مقاومتی، کابل LHD تغییرات دما را تشخیص می‌دهد. این تغییرات ممکن است به عنوان نشانگری برای وقوع حریق یا خطرات حرارتی در محیط عمل کند.

4. فعالسازی آلارم:

   هنگامی که کابل LHD تغییرات دما را تشخیص می‌دهد که به عنوان نشانگر وقوع حریق می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد، آلارم فعال می‌شود. این آلارم ممکن است شامل صداهای آژیر، نورهای چشمک‌زن، و یا هر دیگر وسیله هشداری باشد.

کابل LHD با تشخیص تغییرات دما در امتداد خطوط و مناطق خاص، می‌تواند به طور موثری در تشخیص وقوع حریق و اتخاذ اقدامات ایمنی لازم کمک کند. این سیستم معمولاً به عنوان یکی از ابزارهای اصلی سیستم‌های اعلام حریق و ایمنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• دتکتورهای گازی:

دتکتورهای گازی یک نوع سنسور هستند که برای شناسایی حضور یا غلظت گازهای مختلف در محیط استفاده می‌شوند. عملکرد این دتکتورها بستگی به نوع گازی که قرار است شناسایی کنند دارد.

اما به طور کلی عملکرد آنها به شرح زیر است:

1. تشخیص گاز:

   دتکتورهای گازی دارای حسگرهایی هستند که طراحی شده‌اند تا گازهای مختلف را تشخیص دهند. این حسگرها ممکن است بر اساس اصول شیمیایی یا فیزیکی عمل کنند. به عنوان مثال، برخی از حسگرها بر اساس تغییرات در جریان الکتریکی یا تغییرات شیمیایی ناشی از تعامل گاز با یک حسگر شیمیایی عمل می‌کنند.

2. تبدیل به سیگنال الکتریکی:

   هنگامی که گاز مورد نظر توسط حسگر شناسایی می‌شود، این اطلاعات به صورت یک سیگنال الکتریکی تبدیل می‌شوند. این سیگنال ممکن است بسته به نوع دتکتور و نوع حسگر از ماهیت مختلفی برخوردار باشد.

3. فعالسازی آلارم:

   هنگامی که دتکتور گاز متوجه حضور گاز در محیط می‌شود، سیگنال آلارمی فعال می‌شود. این آلارم ممکن است شامل صداهای آژیر، نورهای چشمک‌زن، یا هر دیگر وسیله هشداری باشد.

4. نمایش غلظت گاز:

   برخی از دتکتورهای گازی مجهز به صفحه نمایش هستند که غلظت گاز مورد تشخیص را نشان می‌دهند. این اطلاعات می‌تواند به کاربران اطلاعات دقیق‌تری در مورد میزان خطر و وضعیت گاز در محیط ارائه دهد.

با استفاده از دتکتورهای گازی، می‌توان به طور موثری حضور گازهای خطرناک را در محیط شناسایی کرده و اقدامات ایمنی لازم را انجام داد. این دتکتورها به عنوان یکی از ابزارهای اصلی سیستم‌های اعلان حریق و ایمنی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• دتکتورهای آتش

دتکتورهای آتش یا Flame detectors از نوع ویژه‌ای از سنسورها هستند که برای تشخیص حضور آتش‌های شعله ور، مانند آتش‌های حریق، استفاده می‌شوند. این دتکتورها بر اساس ویژگی‌های نوری یا تابشی آتش‌ها عمل می‌کنند.

عملکرد دتکتورهای آتش به شرح زیر است:

1. تشخیص تابش نور:

   دتکتورهای آتش دارای حسگرهایی هستند که قادر به تشخیص تابش نور مخصوص آتش‌های شعله ور هستند. این حسگرها معمولاً با تابش مشخصی از طیف نوری که توسط آتش‌های شعله ور ایجاد می‌شود، واکنش نشان می‌دهند.

2. تحلیل الگوی تابش:

   دتکتورهای آتش الگو و ویژگی‌های تابش نوری آتش‌ها را تحلیل می‌کنند. این تحلیل شامل مشخصه‌هایی مانند فرکانس، طول موج، شدت، و میزان تغییرات نور می‌باشد.

3. تشخیص آتش:

   با تحلیل الگو و ویژگی‌های تابش نوری آتش، دتکتور آتش تشخیص می‌دهد که آیا یک آتش شعله ور در محیط وجود دارد یا خیر.

4. فعالسازی آلارم:

   هنگامی که دتکتور آتش تشخیص می‌دهد که یک آتش شعله ور در محیط وجود دارد، سیگنال آلارمی فعال می‌شود. این آلارم ممکن است شامل صداهای آژیر، نورهای چشمک‌زن، یا هر دیگر وسیله هشداری باشد.

دتکتورهای آتش عمدتاً برای تشخیص حریق‌های با آتش‌های شعله ور استفاده می‌شوند، به خصوص در محیط‌هایی که دارای آتش‌های پر قدرت هستند مانند نفت‌کش‌ها، پالایشگاه‌ها، کارخانه‌های شیمیایی و غیره. این دتکتورها به عنوان بخشی از سیستم‌های اعلام حریق استفاده می‌شوند تا در صورت وقوع حریق و آتش، اقدامات ایمنی لازم انجام شود.

دتکتورهای آتش برای تشخیص حضور یا وجود آتش و آتش‌های شعله ور استفاده می‌شوند. آنها با تشخیص نور مخصوصی که توسط آتش‌های شعله ور ایجاد می‌شود، عمل می‌کنند. دتکتورهای آتش عموماً بر اساس دو مکانیزم اصلی عمل می‌کنند:

1. تشخیص تابش نور UV/IR (Ultra-Violet/Infrared):

   برخی از دتکتورهای آتش از دو حسگر UV و IR برای تشخیص تابش نور استفاده می‌کنند. در زمانی که یک آتش شعله ور شکل می‌گیرد، این حسگرها تابش نور UV و IR ایجاد شده توسط آتش را تشخیص می‌دهند. این نورهای UV و IR بخصوص توسط ذرات سخت شعله، مانند کربن، در آتش ایجاد می‌شود و این حسگرها با تغییرات در تابش این دو نوع نور به شناسایی آتش می‌پردازند.

2. تشخیص UV/IR مشخصه آتش:

   این دتکتورها برای تشخیص وجود آتش، الگوهای خاصی از تابش UV و IR را تشخیص می‌دهند که مشخصات مخصوصی از نور آتش را نشان می‌دهند. بر اساس این الگوهای تابشی، دتکتور تصمیم می‌گیرد که آیا یک آتش شعله ور در محیط وجود دارد یا خیر.

با استفاده از این مکانیزم‌ها، دتکتورهای آتش می‌توانند به طور دقیق و قابل اعتماد آتش‌های شعله ور را تشخیص دهند و در صورت وقوع حریق، آلارم فعال کنند. این دتکتورها عموماً در محیط‌هایی که ممکن است آتش شعله ور حاضر باشد مانند صنایع نفت و گاز، کارخانجات، پالایشگاه‌ها و سایر صنایع استفاده می‌شوند تا در مواجهه با حریق اقدامات ایمنی لازم انجام شود.

• مرکز کنترل اعلام حریق

مرکز کنترل اعلام حریق یک قسمت اساسی از سیستم اعلان حریق است که وظیفه مدیریت و کنترل عملیات مربوط به شناسایی و آگاه سازی از وجود حریق را بر عهده دارد. این مرکز کنترل عموماً شامل تجهیزات الکترونیکی و نرم‌افزارهای مخصوصی است که به طور مداوم وضعیت سیستم هشدار آتش سوزی را نظارت می‌کند و در صورت لزوم، اقدامات مناسب را اتخاذ می‌کند.

عملکرد مرکز کنترل اعلام حریق به شرح زیر است:

1. دریافت اطلاعات از سنسورها و دتکتورها:

   مرکز کنترل اعلام حریق اطلاعاتی که توسط سنسورها، دتکتورهای دود، حرارتی، گازی، و دیگر دستگاه‌های شناسایی حریق دریافت می‌شود را دریافت و تجزیه و تحلیل می‌کند.

2. تحلیل اطلاعات:

   سیستم نرم‌افزاری مرکز کنترل اعلام حریق اطلاعات دریافتی را تحلیل می‌کند و بررسی می‌کند که آیا حریقی اتفاق افتاده است یا خیر.

3. تصمیم‌گیری و اعلام حالت برای عملیاتی‌ها:

   در صورت شناسایی حریق یا حالت خطرناک دیگر، مرکز کنترل اعلام حریق اقدامات لازم را اتخاذ می‌کند، از جمله اعلام آلارم، ارسال پیام به شماره‌های اضطراری، و یا فعال‌سازی سیستم‌های اطفاء حریق.

4. پایش و نظارت مستمر:

   مرکز کنترل اعلام حریق به طور مداوم وضعیت سیستم را نظارت می‌کند و در صورت وقوع هرگونه مشکل یا خرابی، اقدامات تعمیر و نگهداری لازم را به دستگاه‌های مربوط اعلام می‌کند.

5. ثبت و گزارشگیری:

   مرکز کنترل اعلام حریق اطلاعات مربوط به وقوع حریق، زمان وقوع، اقدامات انجام شده، و دیگر جزئیات مربوطه را به صورت مستند ثبت و گزارش می‌دهد، که می‌تواند برای بررسی‌های بعدی و یا ارائه گزارشات به مراجع مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

به طور کلی، مرکز کنترل اعلام حریق با کنترل و مدیریت عملیات مربوط به شناسایی و اعلام حریق، ایمنی و حفاظت از محیط‌های مختلف را تضمین می‌کند.

انواع مراکز کنترل اعلام حریق

مراکز کنترل اعلام حریق معمولاً به چندین نوع تقسیم می‌شوند، که هرکدام وظایف و قابلیت‌های خاص خود را دارند. برخی از انواع مراکز کنترل اعلام حریق عبارتند از:

1. مرکز کنترل محلی (Local Control Panel):

   این نوع مرکز کنترل معمولاً در نزدیکی محل نصب شده‌ است و برای کنترل و مدیریت سیستم اعلام حریق در یک ساختمان یا سایر مکان‌ها به کار می‌رود. مرکز کنترل محلی معمولاً دارای دکمه‌های آلارم فعالسازی و قطع آلارم، نمایشگرهای وضعیت، و دیگر امکانات کنترلی است.

2. مرکز کنترل مرکزی (Central Control Panel):

   این نوع مرکز کنترل برای کنترل و مدیریت چندین سیستم اعلام حریق در ساختمان‌های بزرگ یا سایر محیط‌ها استفاده می‌شود. مرکز کنترل مرکزی عموماً از طریق شبکه‌های ارتباطی به سایر مراکز کنترل محلی و دتکتورها متصل می‌شود و امکانات مدیریت گسترده‌تری را فراهم می‌کند.

3. مرکز کنترل اینترنتی (Internet-Based Control Panel):

   این نوع مرکز کنترل اجازه مدیریت و کنترل سیستم اعلام حریق را از راه دور از طریق اینترنت فراهم می‌کند. این امکان به کاربران اجازه می‌دهد تا از هر مکانی که دسترسی به اینترنت دارند، وضعیت سیستم هشدار دهنده خطر آتشسوزی را مشاهده و اقدامات مدیریتی را انجام دهند.

4. مرکز کنترل تلفنی (Telephone-Based Control Panel):

   این نوع مرکز کنترل به کاربران امکان می‌دهد تا از طریق تماس تلفنی با سیستم اعلام حریق ارتباط برقرار کرده و اطلاعات مربوط به وضعیت سیستم را دریافت کنند و اقدامات لازم را انجام دهند.

هر کدام از این انواع مراکز کنترل اخطار دهنده حریق دارای ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص خود هستند که بسته به نیازها و امکانات مورد نظر محیط مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سیم بندی دستگاه‌های اعلام حریق کانونشنال:

سیم‌بندی در دستگاه‌های اعلام حریق کانونشنال برای اتصال دتکتورها، سنسورها، مرکز کنترل، آژیرها، و دیگر اجزای سیستم به یکدیگر استفاده می‌شود. این سیم‌بندی باید طبق استانداردها و مقررات مربوط به ایمنی ساختمان و اعلان حریق انجام شود تا عملکرد بهینه و قابلیت اطمینان سیستم را تضمین کند. در زیر چند نکته مهم درباره سیم‌بندی در دستگاه‌های اعلام حریق کانونشنال آورده شده است:

1. کابل‌های مرکزی (Trunk Cables):

   این کابل‌ها برای اتصال مرکز کنترل به دیگر اجزای سیستم مانند دتکتورها، آژیرها و دکمه‌های اعلام حریق استفاده می‌شوند. طول و نوع کابل مرکزی باید بر اساس نیازهای سیستم و مسافت میان اجزا تعیین شود.

2. کابل‌های برق:

   برای تامین نیازهای برقی دستگاه‌های مختلف اعلام حریق از کابل‌های برق استفاده می‌شود. این کابل‌ها معمولاً با استانداردهای ایمنی مطابقت دارند و باید با دقت و صحیح نصب شوند.

3. سیم‌بندی گروه‌ها (Zone Wiring):

   سیم‌بندی بر اساس منطق گروه‌بندی دتکتورها و سنسورها به طور کلی صورت می‌گیرد. هر گروه از دتکتورها و سنسورها به یک خط سیم متصل می‌شود و به یک ورودی متناظر در مرکز کنترل متصل می‌شود.

4. دستگاه‌های فرعی:

   برخی از دستگاه‌های اعلام حریق نیاز به سیم‌بندی جداگانه دارند، مانند دکمه‌های اعلام حریق و آژیرها. سیم‌بندی این دستگاه‌ها باید به طور جداگانه و به مکان مخصوص خود صورت گیرد.

5. علامت‌گذاری و تشخیص:

   هنگام سیم‌بندی، علامت‌گذاری و تشخیص دقیق سیم‌ها بسیار مهم است. همچنین، باید مطمئن شوید که هر دستگاه و سیم در محل صحیح و به ترتیب مناسب نصب شده باشد.

6. آرایش و نظم:

   سیم‌بندی باید به طور آراسته و با نظم انجام شود تا در صورت نیاز به تعمیر یا تغییرات بعدی، به راحتی قابل دسترسی و فهم باشد.

با رعایت موارد فوق، سیم‌بندی در دستگاه‌های اعلام حریق کانونشنال به طور موثر و قابل اطمینان صورت می‌گیرد که عملکرد صحیح و ایمنی سیستم را تضمین می‌کند.

دستگاه اعلام حریق آدرس پذیر

دستگاه اعلام حریق آدرس‌پذیر یا قابل ‌پذیرش آدرس (Addressable Fire Alarm System) یک نوع پیشرفته از سیستم‌های هشدار دهنده حریق است که از دستگاه‌های دارای قابلیت شناسایی دقیق مکانی حریق استفاده می‌کند. در این نوع سیستم، هر دتکتور یا دستگاه حسگر دیگر به طور مستقیم به یک نقطه یا “آدرس” منحصر به فرد متصل می‌شود. این معماری به مرکز کنترل این امکان را می‌دهد تا به دقت مکان حریق را تعیین کرده و اعلام نماید.

برای فهم بهتر، در اینجا چند نکته مهم درباره دستگاه اعلام حریق آدرس‌پذیر آورده شده است:

1. آدرس‌پذیری:

   هر دتکتور یا دستگاه حسگر در یک سیستم آدرس‌پذیر به یک آدرس یکتا اختصاص می‌یابد. این آدرس به عنوان شناسه دستگاه در سیستم عمل می‌کند و به مرکز کنترل اعلام حریق امکان می‌دهد تا به دقت مکان دستگاه را تعیین کند.

2. پیگیری دقیق:

   با استفاده از سیستم آدرس‌پذیر، می‌توان به دقت مکان دقیق حریق یا مشکل را تعیین کرد. این امر به کاهش زمان پاسخ و افزایش ایمنی کمک می‌کند.

3. اطلاعات تکمیلی:

   در برخی از دستگاه‌های آدرس‌پذیر، اطلاعات تکمیلی مانند وضعیت باتری، وضعیت دستگاه، و اطلاعات تشخیصی دیگر نیز به صورت آنلاین به مرکز کنترل ارسال می‌شود.

4. مدیریت و کنترل پیشرفته:

   سیستم‌های آدرس‌پذیر اغلب دارای نرم‌افزارهای مدیریت پیشرفته‌ای هستند که امکانات متنوعی از جمله مانیتورینگ آنلاین، گزارشگیری، و مدیریت تعمیر و نگهداری را فراهم می‌کنند.

5. اطلاعات تحت فشار:

   با استفاده از دستگاه‌های آدرس‌پذیر، اطلاعات به طور مستقیم تا زمانی که سیم‌بندی مختل شود یا دتکتوری دچار مشکل شود، به مرکز کنترل ارسال می‌شود. این موضوع اطمینان می‌دهد که اطلاعات حریق در هر زمان در دسترس است.

دستگاه‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر به طور گسترده در محیط‌هایی که نیاز به دقت و اطمینان بالا در تشخیص و اعلام حریق دارند، مانند برج‌ها، ساختمان‌های اداری، بیمارستان‌ها، و فضاهای صنعتی، استفاده می‌شوند.

سیم بندی در سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر

در دستگاه‌های اعلام حریق آدرس پذیر، سیم‌بندی برای اتصال دتکتورها، سنسورها، مرکز کنترل، آژیرها، دکمه‌های اعلام حریق و سایر اجزای سیستم استفاده می‌شود. این سیم‌بندی باید طبق استانداردها و مقررات ایمنی مربوطه انجام شود تا عملکرد بهینه و قابل اعتماد سیستم را تضمین کند.

در زیر چند نکته مهم درباره سیم‌بندی در دستگاه‌های اعلام حریق آدرس پذیر آورده شده است:

1. آدرس‌دهی منحصر به فرد:

   هر دتکتور یا سنسور در سیستم آدرس پذیر به یک آدرس یکتا متصل است. این آدرس‌ها به صورت دیجیتال یا الفبایی تعیین می‌شوند و به وسیله مرکز کنترل به صورت مستقیم مدیریت می‌شوند.

2. سیم بندی حلقوی:

   سیم کشی در سیستم‌های اعلام حریق آدرس پذیر به صورت ستاره ای یا متمرکز نبوده و به روش حلقوی یا لوپ انجام می‌پذیرد.

3. کابل‌های داده:

   برای انتقال اطلاعات بین دستگاه‌ها و مرکز کنترل از کابل‌های داده استفاده می‌شود. این کابل‌ها باید از نوعی باشند که بتوانند اطلاعات دیجیتال را با سرعت و کیفیت مناسب انتقال دهند.

4. آرایش گروه‌ها:

   برای سیم‌بندی در سیستم آدرس پذیر، دتکتورها و سنسورها بر اساس گروه‌های آدرس‌دهی شده مرتب می‌شوند. هر گروه از دتکتورها به یک ورودی متناظر در مرکز کنترل متصل می‌شود.

5. استفاده از کانال‌های جداگانه:

   برای جلوگیری از اشکالات و نویزهای الکترومغناطیسی، معمولاً کابل‌های مختلف برای داده و برق استفاده می‌شود و این کانال‌ها جداگانه نگهداری می‌شوند.

6. علامت‌گذاری و تشخیص:

   هنگام سیم‌بندی، علامت‌گذاری و تشخیص دقیق سیم‌ها بسیار مهم است. باید مطمئن شوید که هر دتکتور و سیم در محل صحیح و به ترتیب مناسب نصب شده باشد.

7. آرایش و نظم:

   سیم‌بندی باید به طور آراسته و با نظم انجام شود تا در صورت نیاز به تعمیر یا تغییرات بعدی، به راحتی قابل دسترسی و فهم باشد.

با رعایت موارد فوق، سیم ‌بندی در دستگاه‌های اطلاع رسانی حریق از نوع آدرس پذیر به طور موثر و قابل اطمینان صورت می‌گیرد که عملکرد صحیح و ایمنی سیستم را تضمین می‌کند.

اعلام کننده ها در اعلام حریق

در سیستم‌های اعلام حریق، اعلان کننده‌ها نقش مهمی را در اطلاع‌رسانی و هشدار دادن در صورت وقوع حریق دارند. این اعلام کننده‌ها برای جلب توجه افراد حاضر در محیط، انجام تعلیمات ایمنی و همچنین برای اعلان وقوع حریق به صورت آکوستیک یا تصویری استفاده می‌شوند.

در زیر نمونه‌هایی از اعلان کننده‌های استفاده شده در سیستم‌های اعلام حریق آورده شده است:

1. آژیرها یا سایر وسایل صوتی:

   این اعلان کننده‌ها برای انتشار صدای آژیر یا هشدار صوتی در صورت وقوع حریق استفاده می‌شوند. صدای آژیرها معمولاً با توجه به استانداردهای مربوطه تعیین می‌شود تا توانایی جلب توجه و هشدار افراد را داشته باشد.

2. لوح‌های نشانگر:

   این اعلان کننده‌ها برای انتشار پیام‌های تصویری یا نشانگرهای ویژه در صورت وقوع حریق استفاده می‌شوند. این لوح‌ها معمولاً نقشه‌های اخراج اضطراری، تعلیمات ایمنی یا هشدارهای مربوط به حریق را نمایش می‌دهند.

3. دستگاه‌های خروجی آوایی:

   این دستگاه‌ها برای انتشار پیام‌های صوتی و هشدارهای خاص در صورت وقوع حریق استفاده می‌شوند. این پیام‌ها معمولاً شامل دستورات ایمنی مربوط به خروج از محیط، مکان حریق و دیگر اطلاعات مربوطه است.

4. نمایشگرهای نوری:

   این اعلام کننده‌ها برای اعلان وقوع حریق به صورت اخطارهای نوری عمل می‌کنند و برای مکان‌هایی که دارای آلودگی صوتی می‌باشند، مناسب هستند. کاربرد دیگر سیستم های اعلام کننده نوری در مکانهایی هست که نیاز به نشان دادن سمت و جهت اعلام حریق میباشد.

5. دستگاه‌های نمایشگری:

   این دستگاه‌ها برای نمایش اطلاعات مربوط به وضعیت سیستم اعلام حریق، مکان حریق و دستورات ایمنی استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها معمولاً در مکان‌های عمومی نصب می‌شوند تا افراد آگاهی کامل از وضعیت سیستم داشته باشند.

هر یک از این اعلام کننده‌ها نقش مهمی در ایجاد هشدار و اطلاع‌رسانی در صورت وقوع حریق دارند و بسته به نیاز و محیط استفاده، انتخاب می‌شوند.

تلفن کننده در اعلام حریق

سیستم تلفن کننده یا تلفن اعلام حریق، یکی از اجزای مهم و پیشرفته در سیستم‌های اعلام حریق است که برای اطلاع‌رسانی سریع و اعلام حریق به افرادی که نیاز به آگاهی از وقوع حریق دارند، استفاده می‌شود. این سیستم به صورت خودکار یا دستی می‌تواند به مرکز کنترل یا افراد مسئول ارتباطی در صورت وقوع حریق اطلاع دهد.

نقش‌ها و ویژگی‌های سیستم تلفن کننده در اعلام حریق عبارتند از:

1. اعلام فوری:

   سیستم تلفن کننده به صورت فوری و به صورت خودکار یا دستی می‌تواند در صورت وقوع حریق اطلاع رسانی کند. این اعلام می‌تواند به صورت صوتی یا تصویری باشد و افراد را به خطرات حریق هشدار دهد.

2. ارتباط مستقیم:

   سیستم تلفن کننده امکان ارتباط مستقیم با مرکز کنترل یا افراد مسئول را فراهم می‌کند تا در صورت وقوع حریق، اطلاعات فوری و دقیق ارسال شود و اقدامات لازم انجام شود.

3. تعیین مکان حریق:

   این سیستم می‌تواند به دقت مکان حریق را تعیین کرده و به مرکز کنترل یا افراد مسئول اطلاع دهد تا اقدامات لازم برای خنک کردن و مهار حریق صورت گیرد.

4. هشدار دادن به افراد مسئول:

   با استفاده از سیستم تلفن کننده، افراد مسئول در مکان‌های مختلف می‌توانند به صورت سریع واکنش نشان دهند و اقدامات ایمنی مربوط به حریق را آغاز کنند.

5. گزارش‌دهی و ثبت اطلاعات:

   سیستم تلفن کننده معمولاً اطلاعات مربوط به وقوع حریق را به صورت دقیق و زمانبندی شده ثبت و گزارش می‌دهد تا برای اقدامات آینده و تحلیل‌های بعدی استفاده شود.

به طور کلی، سیستم تلفن کننده در اعلام حریق نقش مهمی در اطلاع‌رسانی سریع و موثر به افراد مسئول و مراکز کنترل دارد و در بهبود امکانات ایمنی و پاسخگویی در مواجهه با حوادث حریق بسیار موثر است.

کابل های نسوز در اعلام حریق

کابل‌های نسوز یا کابل‌های آتش‌ماندگار، در سیستم‌های اعلام حریق استفاده می‌شوند به منظور اطمینان از اتصال ایمن و پایدار بین اجزای سیستم، حتی در شرایط بحرانی و وقوع حریق. این کابل‌ها از مواد با خواص مقاومت بالا در برابر آتش و دود تشکیل شده‌اند و در صورت وقوع حریق، قادر به حفظ ارتباط و انتقال اطلاعات بین اجزای سیستم هستند.

ویژگی‌ها و مزایای کابل‌های نسوز در اعلام حریق عبارتند از:

1. مقاومت در برابر آتش:

   کابل‌های نسوز از موادی ساخته شده‌اند که در برابر حرارت بالا و آتش مقاومت داشته و از انتشار دود و تولید فله آتش در صورت وقوع حریق جلوگیری می‌کنند.

2. مقاومت در برابر دود:

   این کابل‌ها هنگامی که در معرض دود قرار می‌گیرند، مقاومت داشته و از انتقال دود و تولید فله آتش در سیستم جلوگیری می‌کنند.

3. حفظ ارتباط:

   کابل‌های نسوز در صورت وقوع حریق، قادر به حفظ ارتباط و انتقال اطلاعات بین اجزای سیستم اعلام حریق مانند دتکتورها، آژیرها، مراکز کنترل و غیره هستند.

4. ماندگاری بالا:

   این کابل‌ها به دلیل استفاده از مواد مقاوم در برابر حرارت، دود و آتش، ماندگاری بالایی دارند و می‌توانند در معرض شرایط سخت حریق به خوبی عمل کنند.

5. امکانات اضافی:

   برخی از کابل‌های نسوز از ویژگی‌های اضافی مانند مقاومت در برابر امواج الکترومغناطیسی، ضد آب بودن و مقاومت در برابر ضربه نیز برخوردارند که می‌تواند امکانات اضافی برای سیستم اعلام حریق فراهم کند.

به طور کلی، استفاده از کابل‌های نسوز در سیستم‌های اعلام حریق به منظور حفظ ارتباط و انتقال اطلاعات در شرایط وقوع حریق بسیار مهم و حیاتی است.

استاندارد های سیستم اعلام حریق

سیستم‌های اعلام حریق باید به استانداردهای مشخصی اتکا کنند تا اطمینان حاصل شود که عملکرد آنها در شرایط واقعی حریق به درستی صورت می‌گیرد و افراد موجود در محیط زندگی و کار به طور موثر هشدار داده می‌شوند.

در زیر، برخی از مهمترین استانداردهای مربوط به سیستم اعلام حریق آورده شده است:

1. استاندارد NFPA 72 (National Fire Alarm and Signaling Code):

   این استاندارد توسط انجمن ملی پیشگیری از آتش (NFPA) تدوین شده است و دربارهٔ نصب، راه‌اندازی، عملیات و نگهداری سیستم‌های اعلام حریق و نشانه‌گذاری حریق را مشخص می‌کند.

2. استاندارد EN 54 (Fire detection and fire alarm systems):

   این استاندارد توسط اتحادیه استانداردهای اروپا (European Committee for Standardization) تدوین شده است و شامل الزامات فنی برای سیستم‌های اعلام حریق است. این استاندارد شامل الزاماتی مانند دستگاه‌های آژیر، دتکتورها، کنترل‌ها، و سیم‌بندی می‌شود.

3. استاندارد ISO 7240 (Fire detection and alarm systems):

   این استاندارد توسط سازمان بین‌المللی استانداردها (ISO) تدوین شده است و شامل الزامات مشابه EN 54 برای سیستم‌های اعلام حریق است.

4. استاندارد BS 5839 (Fire detection and fire alarm systems for buildings):

   این استاندارد توسط بریتیش استانداردها (British Standards Institution) تدوین شده است و شامل الزامات مربوط به طراحی، نصب، راه‌اندازی، و نگهداری سیستم‌های اعلام حریق است.

5. استاندارد UL 864 (Standard for Control Units and Accessories for Fire Alarm Systems):

   این استاندارد توسط آزمایشگاه آمریکایی UL (Underwriters Laboratories) تدوین شده است و شامل الزامات مربوط به کنترل‌های سیستم اعلام حریق است.

6. استاندارد AS 1670 (Fire detection, warning, control and intercom systems – System design, installation and commissioning):

   این استاندارد توسط استانداردهای استرالیا تدوین شده است و شامل الزاماتی برای طراحی، نصب، راه‌اندازی و تعمیرات سیستم‌های اعلام حریق است.

7. استاندارد LPCB:

   به معنی “Loss Prevention Certification Board” (کمیته صدور گواهی LPCB) می‌باشد. این کمیته بخشی از BRE Group است که یک مؤسسه معتبر و معروف در زمینه تحقیقات و توسعه در حوزه ایمنی ساختمان و محیط زیست است.

این استانداردها از مهمترین و پراستفاده‌ترین استانداردهای مرتبط با سیستم‌های اعلام حریق هستند و از اهمیت بسزایی برخوردارند. برای اطمینان از اعمال بهترین و مطمئن‌ترین روش‌ها و تجهیزات در سیستم‌های اعلام حریق، رعایت استانداردهای مربوطه ضروری است.